Mùa thu cũng là thời điểm nhiều người nhận thấy tóc mình rụng nhiều hơn. Tóc rụng là nỗi khổ tâm của không ít người bởi một mái tóc chắc khỏe, óng mượt là "vật trang sức" tự nhiên tôn vinh sắc đẹp và sức khỏe của mỗi người.

Rụng tóc khiến cho mái tóc trở nên thưa thớt, trông ốm yếu, làm cho nhiều người cảm thấy mất tự tin trong giao tiếp. Mùa thu cũng là mùa rụng tóc sinh lý.

Nguyên nhân gây rụng tóc

ThS.BS. Nguyễn Đình Thục, Tổng Thư ký Hội Đông y Việt Nam cho biết: Theo Đông y, tóc là phần dư thừa của huyết (huyết dư). Huyết ít (huyết hư) thì tóc thưa và ngắn, khô, hay gãy, rụng, nhất là sau khi ốm dậy. Tóc rụng nhiều là huyết suy kiệt, còn tóc rụng từng mảng lớn mà da đầu ngứa là do huyết nhiệt.

Theo Y học hiện đại, tóc rụng có nguyên nhân do di truyền; rối loạn hormon (giảm testosteron); da bã nhờn quá mức; nhiễm trùng (thương hàn, giang mai, sốt rét; nấm); rối loạn tâm lý (stress); ăn uống không đầy đủ, suy dinh dưỡng (thiếu sắt); nhiễm độc kim loại (chì, thủy ngân); hóa trị liệu ở bệnh nhân ung thư; bệnh lâu ngày, hoặc trên phụ nữ sau sinh do thay đổi hormon hay kiêng cữ quá mức…

Tóc rụng nhiều sẽ dẫn đến mất từng mảng tóc, tóc thưa, yếu, dễ gãy, làm mất thẩm mỹ, mất tự tin. Tóc rụng nhiều còn là dấu hiệu bệnh lý của một số bệnh tiềm ẩn. Vì vậy khi thấy tóc rụng nhiều bạn cần đi kiểm tra sức khỏe.

Hỗ trợ điều trị rụng tóc bằng phương pháp đông y

Theo ThS.BS. Nguyễn Đình Thục, việc chữa trị chủ yếu bổ dưỡng tinh huyết và kèm theo bổ can, thận.

Dùng thuốc uống

Bài 1 - Bài bổ can thận: Thục địa 20g, hoài sơn 15g, trạch tả 12g, đương quy đầu 15g, sài hồ 10g, thảo quyết minh 10g, hà thủ ô chế 15g, đỗ trọng 15 g, sơn thù du 10g, đại táo 15g, chích cam thảo 5g.

Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần, uống trước bữa ăn 30 phút.

Bài 2 - Bổ khí huyết (Thập toàn đại bổ gia giảm): Đảng sâm 20g, bạch linh 15g, bạch truật 15g, thục địa 20g, xuyên khung 15g, đương quy 15g, bạch thược 12g, hoàng kỳ 12g, ngưu tất 15g, chích cam thảo 5g, kỷ tử 15g, liên nhục 15g, đại táo 3 quả.

Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần, uống trước bữa ăn 30 phút.

Bài 3 - Lương huyết (tức phong) dưỡng âm (trong trường hợp huyết nhiệt) dùng bài "Tứ vật thang hợp Lục vị địa hoàng hoàn" gia giảm: Sinh địa 24g, huyền sâm 15g, xuyên khung 15g, đương quy đầu 12g, bạch thược 12g, hoài sơn 12g, sơn thù 12g, đan bì 9g, bạch linh 15g, trạch tả 9g, thỏ ty tử 15g, bạch thược 15g, phục thần 15g, trắc bá diệp 18g, kim ngân hoa 10g, liên kiều 10g, hoàng liên 10g.

Cách dùng: Sắc uống ngày một thang, chia 3 lần, uống trước bữa ăn 30 phút.

Dùng ngoài da

Mè đen 100g, lá dâu tằm tươi 200g, nấu nước sôi trong 1 giờ lấy nước gội đầu.
Mật ong 1 muỗng canh, 1 lòng đỏ trứng gà, dầu mè 2 muỗng canh, củ hành ta giã nhuyễn. Bôi hỗn hợp lên tóc ủ khoảng 2 giờ. 3 ngày/lần trong 1 tháng.
Vỏ rễ dâu tằm 0,5 kg, trắc bá diệp 0,5 kg, nấu cùng 3 lít nước thành 2 lít: Chia dùng gội trong 3 ngày. Mỗi ngày 1 lần.

Món ăn bài thuốc hỗ trợ điều trị rụng tóc

Theo ThS.BS. Nguyễn Đình Thục, một số món ăn - bài thuốc sau có thể hỗ trợ điều trị rụng tóc:

Bài 1 - Cháo hà thủ ô: Hà thủ ô đỏ 20-30g khô, rửa sạch, ngâm mềm, sắc lấy nước (bỏ bã) để nấu với gạo tẻ cùng đại táo thành cháo nhừ. Thêm ít đường kính, đánh tan. Dùng ăn vào lúc đói bụng.

Bài 2 - Bắp bò hầm hà thủ ô: Nấu nửa lít nước trong nồi đất cho thật sôi, cho 200g bắp bò cùng hà thủ ô đỏ (20-30g khô) và 6 quả đại táo, 2 lát gừng sống cùng hầm cho chín nhừ. Cho mè đen (rang chín, giã mịn) vào, nấu thêm 15 - 20 phút, vớt bắp bò ra xắt lát mỏng, cho vào tô, múc nước hầm tưới lên bắp bò. Ăn nóng trong bữa cơm. Lưu ý người bị tiêu chảy không dùng món này.

Bài 3 - Trứng cút nấu long nhãn: Trứng chim cút 6 - 8 quả, long nhãn nhục 15g tươi hoặc 8g khô. Cho hai thứ vào nồi với 300ml nước, nấu sôi khoảng 10 phút, ăn vào lúc đói bụng.

Bài 4 - Nước uống dâu tằm ý dĩ: Quả dâu tằm 60g, ý dĩ nhân (sống) 30g, đậu xanh 30g. Ba thứ rửa sạch, để ráo, cho vào siêu đất nấu với 4 chén nước, sắc còn 2 chén. Thêm đường vừa đủ, bỏ bã, uống nước.

Bài 5: Chọn 2 kg quả dâu chín cho vào lọ thủy tinh, cứ một lớp dâu thì một lớp đường cát trắng. Đưa bình ra phơi nắng để nước dâu chảy ra và lên men, lấy nước uống, ngày dùng 20 - 30ml trước bữa ăn.

Bài 6: Đỗ đen 300g, hà thủ ô 30g, muối vừa đủ. Cho hà thủ ô vào vải xô bọc lại rồi nấu cùng đỗ đen. Khi sôi, chuyển nhỏ lửa, nấu đến khi đỗ chín, cho thêm muối vào. Ăn sau khi ăn cơm.

Bài 7: Củ cà rốt 100g, gan lợn 200g, hà thủ ô chế 30g, hành, gừng, muối, đường, mì chính vừa đủ. Cho hà thủ ô vào đun 20 phút, chắt lấy nước. Cà rốt thái nhỏ cho vào xào. Gan lợn xào thơm, đổ nước hà thủ ô vào đun sôi lên rồi cho thêm gia vị vừa ăn.

Bài 8: Hạt dẻ 100g, táo đỏ 50g, long nhãn 20g, mật ong 10g. Hạt dẻ thái nhỏ, cho táo và long nhãn vào đun khoảng 20 phút, cho tiếp hạt dẻ vào đun thêm 10 phút. Cuối cùng cho mật ong vào là ăn được.

Người bị rụng tóc nhiều, nên ăn những loại rau xanh đậm như: Rau cần, cải bó xôi, bông cải xanh; dâu tây... Những loại thực phẩm này chứa nhiều vitamin A và C giúp tăng cường hấp thu sắt trong các loại thực phẩm khác, đồng thời cũng tăng cường khả năng liên kết của các tế bào cấu tạo nên sợi tóc, giúp tóc nhanh dài, chắc khỏe.
ThS.BS. Nguyễn Đình Thục - Tổng thư ký Hội Đông y Việt Nam

Ngoài ra, nên ăn các hạt họ đậu: Chứa nhiều protein và các nhóm vitamin B, đặc biệt là đậu đen, rất tốt cho mái tóc.

Hạnh nhân: Chứa nhiều vitamin E và kẽm, có tác dụng làm giảm lượng cholesterol trong máu, giúp nuôi dưỡng tóc chắc khỏe từ bên trong.

Trứng: Chứa nhiều các thành phần dinh dưỡng như: Protein, vitamin A, B, E, sắt, selen, magiê…

Các loại thịt màu đỏ: Rất giàu protein sắt và kẽm giúp liên kết tế bào da đầu và tóc trở nên chặt chẽ hơn.

Cách phòng ngừa rụng tóc

- Chọn dầu gội: Nên gội bằng thảo dược truyền thống như bồ kết, lá bưởi, hương nhu hoặc các loại dầu gội thảo dược có nguồn gốc xuất sứ rõ ràng.

- Gội đầu nhẹ nhàng nhưng phải thật kỹ và thật sạch nếu không dầu gội còn sót lại sẽ có thể làm tắc lỗ chân lông, tác động xấu tới sự tuần hoàn nuôi dưỡng tóc.

- Trong khi gội đầu nên nhẹ nhàng mát-xa tóc để kích thích mao mạch và mao nang tóc phát triển.

- Chải đầu đúng cách để kích thích da đầu, tăng sự tuần hoàn, nuôi dưỡng tóc giúp tóc khỏe và mọc nhanh hơn.

- Không nên nhuộm tóc, uốn tóc hay duỗi tóc quá nhiều lần vì có thể làm tóc hư tổn và gãy rụng.

- Lưu ý uống đủ nước, bổ sung các loại vitamin, đặc biệt là vitamin B, C và lipid, cùng các nguyên tố vi lượng, canxi để tóc được nuôi dưỡng một cách tốt nhất.

- Tránh căng thẳng - stress, ngủ đủ giấc cũng là một cách giúp mái tóc bóng khỏe và bớt gãy, rụng.