Đối với nhiều người, có lẽ khi nhắc đến cái tên chanh Kaffir thì chắc mọi người sẽ chẳng biết đó là trái (quả) gì đâu. Tuy nhiên, đối với những người đã thân thuộc với các món ăn Thái Lan, đã thân thuộc với các sản phẩm đến từ Thái Lan thì chanh Kaffir Thái Lan là 1 loại trái rất quen thuộc, 1 loại gia vị rất đặc trưng trong rất nhiều món ăn của người dân Thái Lan.

Vậy chanh Kaffir là trái gì, nó có hình dáng ra sao, nó dùng để làm gì thì mời mọi người cùng Chatuchak.Vn bắt đầu tìm hiểu nhé !


Chanh Thái, chanh Kaffir là trái gì ?

Chanh Thái (chanh Thái Lan), chanh Kaffir, Trấp (Chấp, Giấp), Trúc (Chúc) là loại cây thuộc chi Cam chanh, là một loài cây bản địa của Thái Lan, Lào, Indonesia, Malaysia,... hiện loài cây đã được trồng rộng rãi trên thế giới để làm gia vị, hương liệu và mỹ phẩm. Lá của loại cây này, lá chanh Kaffir là một gia vị đặc trưng trong ẩm thực Thái Lan, làm nên một trong những tinh hoa của nền ẩm thực này là món Tom Yum nổi tiếng toàn cầu, khiến cây hay được gọi nôm na thông dụng với tên cây "chanh Thái". Tại Việt Nam, cây mọc hoang và được trồng ở nhiều nơi nhưng phổ biến như một loài cây đặc hữu vùng Bảy Núi, An Giang.


Cây chanh Thái được định danh với nhiều tên gọi khác nhau trên thế giới. Trong khi tên gọi của loài phổ biến toàn cầu trong tiếng Anh là Kaffir Lime thì tại Thái Lan cây chủ yếu được biết đến với tên makrùut (มะกรูด, makrut). Tại miền Bắc Việt Nam cây được gọi bằng tên trấp (chấp, giấp) còn ở vùng An Giang miền Tây Nam Bộ, cây mang tên trúc (chúc) hay trúc thơm. Các quốc gia Đông Nam Á và Nam Á khác cũng tồn tại nhiều tên gọi cho loài: Myanma gọi bằng tên shauk-nu (shauk-waing), ở Campuchia là krauch soeuch (ក្រូចសើច), ở Malaysia cây có tên limau purut, tại Lào là makgeehoot, vùng Madagascar cây được gọi là combava (combawa, cumbava, cumbaba), tại Sri Lanka là tên kahpiri dehi (odu dehi, kudala dehi), Indonesia là jerul purut (jeruk limo, jeruk sambal), người Philippines gọi là swangi. Tại Trung Quốc cây mang tên Tiễn diệp chanh (箭葉橙 jiànyèchéng, tức chanh lá hình mũi tên), mã phong cam (馬蜂柑 mǎfēnggān, cây cam Mã Phong), Thái quốc thanh nịnh (泰國青檸, tiếng Quảng Đông, Taai3gwok3 ching1ning4 tức chanh Thái Lan), hay Thái quốc cam (泰國柑 Thai-kok-kam, cam Thái).

Tuy nhiên mình không biết có phải là do lá của loại cây này giống lá bưởi cùng với hình dạng trái khá đặc biệt hay không mà rất, rất nhiều người đã gọi loại trái cây này là "chanh bưởi". Nếu các bạn không tin thì các bạn có thể lên google và search từ "chanh bưởi Thái Lan" thì sẽ ra rất nhiều kết quả hiển thị các sản phẩm được sản xuất từ trái chanh Kaffir này.

Chanh Thái hay chanh Kaffir là loài cây thân gỗ có độ cao từ nhỏ đến trung bình, cây trưởng thành có thể cao từ 2 m đến 10 m. Cũng giống như các loại chanh bản địa chúng ta thôi, thân cây chanh Kaffir có gai ngang, mầm không xanh, lá xoan xoan thuôn hay ngọn giáo, mép khía răng hay nguyên, chóp tròn hay lõm, có khi nhọn, màu xanh thẫm thùy kép, mọc đối, cuống lá có cánh rất rộng, có khi cũng to bằng phiến lá (tạo nên hình lá gần tương tự số 8 nên còn được gọi với tên "lá chanh số 8"), nói chung là lá giống như lá bưởi nhưng nhỏ hơn, lá có tinh dầu, mùi thơm nồng. Hoa của chanh Kaffir nhỏ, trắng hay vàng vàng xếp thành bó hay chùm ngắn ở nách lá. Quả chanh Thái Kaffir tròn, phần cuống hơn nhô ra, vỏ sần sùi, màu xanh lục, khi chín trái chanh Kaffir có màu vàng, vỏ khá dày, thịt quả màu vàng xanh, ít nước nhưng nước có vị the và rất chua. Cây ra hoa quả quanh năm.

Gia vị chanh Thái, chanh Kaffir trong ẩm thực Thái Lan

Chanh Thái Kaffir là loại cây có tinh dầu toàn thân, chanh Thái Kaffir có mùi thơm mạnh hơn gấp 5 lần so với các loại chanh thông thường. Lá chanh Thái và trái chanh Kaffir là 2 loại gia vị chính trong rất nhiều món ăn nổi tiếng của Thái Lan.

Lá chanh Thái có vị the như lá chanh ta nhưng thơm nồng và gắt hơn, kích thích mạnh khứu giác và dịch vị người ăn, giúp khử tanh những món chứa độ đạm cao như bò, gà, lươn, rắn và trợ tiêu hóa. Người nội trợ cho rằng lá chanh Thái Kaffir là sự pha trộn của hương vị lá chanh, lá bưởi non và tinh dầu lá cari tươi. Không bị đắng và không mất hương dù nấu lâu nên lá chanh Kaffir được sử dụng trong nhiều món ăn Thái Lan, Ấn Độ, Nepal, Lào, Việt Nam, Indonesia, Philippines, Bangladesh, Malaysia và nhiều nơi khác trên thế giới. 


Lá chanh Kaffir Thái Lan là gia vị đặc trưng trong ẩm thực Thái Lan, lá chanh Thái non được sử dụng ăn sống như một loại rau salad, lá bánh tẻ và lá già sử dụng trong các món cà ri xanh, súp Thái, Tod Mun (chả cá Thái), lẩu Thái, món cá hấp Haw Moak, Pok Taek, làm siro đường, hấp cùng cơm, chế vào nước sốt ướp thịt lợn, thịt cừu, thịt gà. Trong ẩm thực Việt Nam vùng Bảy Núi, lá chanh Thái được sử dụng cho món thịt gà hấp hay thái chỉ rắc lên gà luộc; các loại hải sản hấp (cá lóc, ốc, ngao, sò); xào lăn (lươn, ếch, rắn nước); kho (cá, thịt); làm gỏi (hến, gà); nấu các món lẩu hay canh chua; làm giả cầy v.v.

Lá chanh Kaffir Thái Lan có thể dùng tươi, bảo quản trong ngăn đông tủ lạnh hay phơi khô để tồn trữ lâu dài. Với lá già, người nội trợ thường xé nhỏ và bỏ gân lá, cuống lá để tránh bị đắng, lá khô nên đập nhuyễn trước khi sử dụng.

Quả chanh Thái có nước cốt chua gắt, hơi the, dùng để ăn tươi, vắt nước cốt pha nước chấm, khử tanh hải sản hay lòng bò, làm mứt. 

Vùng Tri Tôn, An Giang nổi tiếng với đặc sản cháo bò trái trúc, món ăn của sự giao thoa văn hóa tộc người Khmer và người Việt, bên cạnh món gà hấp lá trúc (trúc là chanh Kaffir).  

Tác dụng của chanh Kaffir Thái Lan

Như mọi người cũng biết thì tinh dầu chanh Thái Kaffir là 1 trong những loại tinh dầu rất giá trị để sản xuất ra rất nhiều loại mỹ phẩm tốt cho sức khoẻ. Với nhiều công dụng của mình, tinh dầu chanh Thái Kaffir luôn được rất nhiều người ưa thích và chọn dùng.

Chăm sóc tóc và kích mọc tóc

Tinh dầu chanh Thái Kaffir thường được dùng để sản xuất các sản phẩm chuyên cho chăm sóc tóc và kích mọc tóc. Khi được sử dụng trên da đầu và tóc, tinh dầu chanh Thái sẽ làm chậm tình trạng rụng tóc và tăng cường sức khoẻ nang tóc, giúp tóc bạn lúc nào cũng khoẻ mạnh và phụ hồi những hư tổn mà tóc của bạn phải gánh chịu trong thời gian trước đó. Nó còn giúp ngăn ngừa gàu và giúp tóc trở nên óng mượt hơn.


Làm đẹp da

Không như mọi người nghĩ, chanh Kaffir loại là 1 loại trái cây có thuộc tính kiềm, cho nên tinh dầu của chanh Thái Kaffir có tác dụng rất lớn trong chống lại quá trình oxy hoá. Các hợp chất chống oxy hoá trong tinh dầu chanh Thái cũng làm chậm sự phân hủy tế bào và giảm thiểu sự xuất hiện của các dấu hiệu tuổi già, các vết nám, và mụn. Vì vậy, nếu bạn muốn có một làn da khoẻ và trẻ trung, hãy thường xuyên uống nước ép chanh Thái và sử dụng các sản phẩm có chứa tinh dầu chanh Thái Kaffir nhé.


Giảm viêm và trị côn trùng đốt

Đối với những người bị thấp khớp, viêm khớp, phù, gout, hoặc một số tình trạng viêm khác thì tinh dầu chanh Thái có thể là một phương thuốc hiệu quả. Bạn có thể sử dụng nước cốt chanh, lá chanh hoặc tinh dầu chanh Thái Kaffir pha loãng thoa lên khu vực mà bạn cảm thấy khó chịu hoặc đau đớn, hoặc uống trực tiếp nước chanh Thái để làm giảm triệu chứng viêm, đau. Khả năng kháng viêm này của chanh Thái cũng có tác dụng cho tình trạng đau đầu và đau nửa đầu.

Tinh dầu chanh Thái cũng thường được dùng trong các sản phẩm chống côn trùng tự nhiên. Các chất Citronellol và Limonene có trong chanh Thái làm côn trùng tránh xa và không dám tới gần, khi bạn thoa các sản phẩm có chứa tinh dầu chanh chúc lên da, bạn có thể bảo vệ mình khỏi các loại côn trùng cắn và gây bệnh. Khi bạn đã vô tình bị muỗi cắn, kiến cắn (đốt) hay các loại côn trùng khác đốt thì bạn có thể dùng tinh dầu chanh Kaffir này để thoa lên vết thương, các thành phần trong tinh dầu sẽ thẩm thấu qua da giúp làm giảm các cơn đau nhức, chống lại quá trình viêm nhiễm bên trong giúp bạn nhanh phục hồi hơn.

Giảm Stress

Nếu bạn đang trong tình trạng căng thẳng, lo lắng hoặc bị các vấn đề về rối loạn thần kinh, hãy nằm thư giãn cùng với mùi hương của tinh dầu chanh chúc. Hương tinh dầu mát dịu có thể giúp tinh thần bạn trở nên thư giãn và thoải mái hơn.


Cải thiện sức khoẻ răng miệng

Chanh Thái được biết đến với khả năng bảo vệ sức khoẻ răng miệng, nhưng tác dụng này không nằm ở quả của nó mà ở vỏ và lá. Dùng lá chanh Thái khi được xay nhỏ và chà trực tiếp vào nướu răng sẽ giúp tăng cường sức khoẻ răng miệng và loại bỏ các vi khuẩn có hại tích tụ trong miệng. Tinh đầu chanh Thái thường được trộn vào chung với kem đánh răng và nước súc miệng để làm sạch răng miệng, ngăn ngừa hôi miệng và giúp nướu khoẻ mạnh.


Tăng cường hệ miễn dịch

Tính kháng khuẩn và chống oxy hoá của chanh Thái làm cho nó trở thành công cụ mạnh mẽ để tăng cường hệ thống miễn dịch. Không chỉ được sử dụng trên da để phòng nhiễm khuẩn và ngăn ngừa vi khuẩn tích tụ trên da, khi được tiêu thụ trực tiếp, chanh Thái còn có thể giúp ngăn ngừa nhiều bệnh về đường tiêu hóa và kích thích hệ thống miễn dịch thông qua các hiệu ứng chống oxy hoá.

Tốt cho tiêu hoá

Một số thành phần trong chanh Thái cũng có trong sả và một số thảo mộc khác có khả năng chống viêm tự nhiên và kích thích hệ tiêu hoá. Nếu bạn đang có các vấn đề về tiêu hoá hoặc khó tiêu, một số chất có trong chanh Thái có thể làm dịu các triệu chứng trên và giúp đường ruột của bạn hoạt động tốt trở lại. Điều này có thể giúp dạ dày của bạn tránh được các vấn đề nghiêm trọng hơn trong tương lai như ung thư dạ dày, trĩ hoặc loét dạ dày.

Làm thuốc

Không những lá, quả mà ngay cả thân cây chanh Thái cũng chứa 1 lượng tinh dầu rất lớn, do đó mà chanh Kaffir có thể chữa được rất nhiều bệnh vặt như: trị sốt rét, ho gà, chữa sâu quảng, chữa nhức đầu, giải cảm, thanh nhiệt, mát gan, chữa cảm, sốt không ra mồ hôi, chữa ho do lạnh, điều trị hen phế quản, giảm sưng đau do mụn nhọt,...

Quả cũng thường được ngâm rượu làm thuốc chữa đau bụng hay cảm mạo, gội đầu trị gàu hay tắm rửa.

Vỏ quả làm hương liệu khử mùi nước, làm sạch và tạo hương cho nước uống; làm dược liệu trị bệnh tiêu hóa, giải cảm, chống nôn, chống say xe; chiết xuất tinh dầu làm mỹ phẩm. Vỏ của cây có khi cũng dùng làm hương liệu, nó có vị đặc trưng là dịu đồng thời lại đắng và cay.

Kinh nghiệm dân gian còn dùng lá khử khuẩn ao nuôi cá, trị bệnh cho người và gia cầm, gia súc; kết hợp với sả, gừng để nấu nước tắm, nấu nồi xông,...

Do dễ trồng, sống rất khỏe, chịu hạn giỏi và cũng là loại gia vị chính trong rất nhiều món ăn của người Thái nên chanh Kaffir được trồng rất nhiều ở Thái. Ở Việt Nam, loại chanh Thái này cũng đã bắt đầu được trồng ở 1 số nơi tuy nhiên vẫn chưa nhiều.

Đến đây thì chắc nhiều bạn chưa biết về loại chanh Thái này thì chắc cũng biết phần nào về loại gia vị thần thánh này rồi đúng không ạ ?