Mayongchid (Plango) - Món Xoài Lai Mận Nổi Tiếng Ở Thái Lan

Thái Lan từ lâu đã vốn nổi tiếng với các loại trái cây chua chấm kèm mắm Thái, hay mắm đường ớt cay cay. Chỉ cần vô tình đi ngang nhìn thấy quầy trái cây bày bán dọc đường là bất cứ ai cũng khó kiềm lòng được. Thế nhưng, ở Thái Lan còn có một loại trái cây mới nhìn qua bảo đảm bạn sẽ khó biết đây là loại quả gì bởi nó vừa giống cóc non, khi chín thì vàng ươm tròn tròn như quả mơ. Tuy nhiên, điểm thu hút nhất của loại quả này là phần ruột có màu tím nhạt rất đẹp mắt.

Mayongchid (Plango): Xoài lai mận

Thật ra, loại quả Mayongchid này là một giống xoài mới ở Thái Lan, xoài được lai với mận nên nhìn từ bên ngoài thì quả có màu xanh mướt y hệt xoài, nhưng bên trong ruột lại có màu hồng tím rất thu hút. Do được lai giữa xoài và mận nên loại quả này có tên là Plum Mango, gọi tắt là Plango. Ngoài cái tên phổ biến này thì quả xoài lai mận còn có rất nhiều tên gọi khác, ví dụ như Marian Plum, Maprang,... nhưng người Thái thì lại gọi là Mayong hay Mayongchid.

Mặc dù Mayong bắt đầu nổi tiếng từ Thái Lan, nhưng thật ra xuất xứ của loại quả này là từ phía bắc Sumatra, bán đảo Malaysia và Tây Java (Indonesia). Ngày nay, Mayongchid được trồng phổ biến ở Thái Lan, Malaysia và cả Indonesia. Do có vẻ ngoài lạ mắt nên Mayong không chỉ được người dân địa phương Thái yêu thích mà ngay cả người nước ngoài cũng rất ưa chuộng loại quả này.

Điểm đặc biệt nhất của loại quả xoài lai mận này là khi bổ quả ra thì phần ruột bên trong có màu tím rất lạ. Màu tím này kết hợp với màu xanh non của quả khi chưa chín lại trông đẹp mắt lạ lùng. Đây là lý do vì sao nhiều người đến du lịch Thái Lan lại chọn đúng mùa Mayongchid để đi, đó là vào khoảng cuối tháng 3, đầu tháng tư và đảo Koh Samui là nơi trồng Mayongchid nhiều nhất.

Vì được lai giữa xoài và mận nên mùi vị của Mayongchid có vị hơi giống xoài, hơi giống mận, chua chua, ngọt ngọt bảo đảm hợp khẩu vị với rất nhiều người. Ban đầu khi còn sống thì quả có màu xanh nhưng khi chín thì chuyển sang màu vàng ươm cũng hấp dẫn không kém.

Quả Mayong ăn được cả sống và chín, một sự kết hợp hoàn hảo nhất là Mayong xanh chấm mắm tôm hoặc các loại mắm được pha trộn theo công thức của người bản địa. Và tất nhiên, trong loại nước chấm này cũng không thể thiếu các lát ớt đỏ cay nồng góp phần làm tăng thêm độ ngon của món ăn.

Phần hạt màu tím bên trong quả Mayong có thể ăn được nhưng nó có vị hơi chát. Do đó, nếu không quen thì người ăn vẫn có thể loại bỏ phần hạt ra. Tuy nhiên, đối với những người đã ăn quen thì để lại phần màu tím không chỉ làm món ăn đẹp mắt hơn mà vị chát chát kết hợp với vị chua của xoài lại càng thêm ngon miệng khó cưỡng hơn.

Giá của mỗi ký Mayong có thể dao động từ 80 - 150 baht, tùy theo thời điểm có phải vào vụ hay không. Tuy nhiên, do Mayong có kích thước nhỏ xíu nên chỉ cần mua một ký Mayongchid là đã đủ cho vài người thưởng thức rồi bạn nhé.

Mùa Mayong vào tháng 3

Vào tháng 3 mà được ở Bangkok ăn miếng Mayong ruột tím giòn tanh tách, chấm mắm Thái cay thì gọi là thiên đường.

Mùa Mayongchid rơi vào tháng 3 và đầu tháng 4. Vào giao đoạn này, bạn có thể nhìn thấy các sạp hàng bán Mayongchid hay Plango này ở khắp mọi phố phường của Thái Lan. Nếu có dịp, bạn có thể đến Koh Samui, nơi đây được cho là nơi trồng nhiều Mayong nhất nước Thái.

Xứ sở Chùa Vàng từ lâu đã nổi tiếng với các món trái cây chua chấm kèm các loại mắm Thái bùng nổ vị cay mặn ngọt. Những xe hoa quả sắc màu với đủ loại gia vị chấm có sức hút đặc biệt kể cả khi đã no căng một bụng đồ ăn. 

Nhưng nhất định bạn nên đến Thái Lan vào dịp tháng 2 - tháng 3, khi đó trong tủ đồ của những xe hoa quả trên đường phố sẽ được bổ sung thêm một loại trái cây màu xanh, nhỏ bằng nửa lòng bàn tay với ruột màu tím cực bắt mắt.  

Chỉ với khoảng 80 - 150B, bạn đã cầm trên tay một sự kết hợp quên sầu giữa Mayong xanh chấm mắm tôm hoặc nước mắm dẻo quánh đặc trưng của người Thái. Phần hạt màu tím bên trong có vị hơi chát nhưng đối với những người chơi hệ ăn vặt Thái Lan, vị chát này kết hợp với vị chua của Mayong càng làm nên danh tiếng ngon miệng khó cưỡng.  

Ngoài ra, Mayong chín sẽ chuyển thành màu vàng cam sậm, có hương vị cực lạ miệng. Không chỉ vậy, lá Mayong cũng được dùng làm salad được bày bán ở nhiều hàng quán đường phố, nhớ thử nhé!

Ngoài món Mayong chắm mắm, Mayong lắc thì khi Mayong chín cũng có thể làm các món như sinh tố Mayong (Plango Smoothie), Plango Soda, Plango Snow, Mayongchid Frappe', Mayongchid Cheese Pie, Mayongchid Chilli,... 

Mayongchid ở Việt Nam

Ở Việt Nam có 1 loại cây, 1 loại quả rất giống Mayongchid và được gọi là "thanh trà". Mình không biết thanh trà có phải là Mayongchid không vì trên Google cũng không có xác nhận vấn đề này.

Quả thanh trà được coi là đặc sản của Vĩnh Long. Thanh trà tương đối dễ trồng, ưa nắng. Tại Việt Nam thanh trà mọc hoang ở vùng Bảy Núi, đến thập niên 1950 thì bắt đầu có mặt ở Cần Thơ, sau được trồng nhiều suốt từ An Giang xuôi xuống Vĩnh Long, Cần Thơ và được coi là đặc sản Miền Tây Nam Bộ. Cây từ 3 tuổi trở lên bắt đầu có trái. Từ khi ra bông đến khi chín là khoảng ba tháng. Mùa thu hoạch của thanh trà là từ tháng 12 đến tháng 4 là mùa rộ.